نهال ماکادمیا Macadamia

 

نهال ماکادمیا (Macadamia) یکی از گونه‌های ارزشمند درختان گرمسیری و نیمه‌گرمسیری است که به‌خاطر مغز خوشمزه و پرکاربرد آن در صنایع غذایی و آرایشی-بهداشتی شناخته می‌شود. این درخت بومی استرالیا است، اما امروزه در مناطقی مانند هاوایی، آفریقای جنوبی، آمریکای مرکزی و برخی نواحی ایران نیز کشت می‌شود.  

 

میوه نهال مادادمیا تولید شده در نهالستان ترابی (نهالستان مهندس حسن ترابی)
 

ویژگی‌های گیاهشناسی نهال ماکادمیا

- نام علمی: *Macadamia integrifolia* و *Macadamia tetraphylla*  

- خانواده: Proteaceae  

- ارتفاع درخت: ۱۲ تا ۱۵ متر (در شرایط مطلوب تا ۲۰ متر نیز می‌رسد)  

- برگ‌ها: همیشه‌سبز، کشیده و دندانه‌دار  

- گل‌ها: سفید یا صورتی، معطر و زنبوردوست  

- میوه: پوسته سخت با مغز خوراکی چرب و مقوی  

 

شرایط محیطی مناسب برای کشت ماکادمیا 

۱. آب و هوا

- دما: بهترین رشد در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد (مقاوم تا ۰°C در مدت کوتاه)  

- رطوبت: رطوبت نسبی بالا (۵۰-۸۰٪) مناسب است.  

- بارندگی: نیاز به ۱۲۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی‌متر بارندگی سالانه دارد (در صورت کمبود، آبیاری ضروری است).  

۲. خاک 

- نوع خاک: خاک‌های سبک، غنی از مواد آلی و با زهکشی عالی (خاک‌های لومی-شنی ایده‌آل هستند).  

- pH خاک: ۵.۵ تا ۶.۵ (اسیدی تا خنثی)  

۳. نور 

- نیاز به نور کامل آفتاب (حداقل ۶-۸ ساعت در روز).  

 

کاشت و پرورش نهال ماکادمیا

۱. انتخاب نهال

- نهال‌های گلدانی سالم و عاری از آفات ترجیح داده می‌شوند.  

- ارقام تجاری مانند **ʻBeaumontʼ**، **ʻHAES 344ʼ** و **ʻKauʼ** پرکاربرد هستند.  

۲. فاصله کاشت

- فاصله استاندارد: ۶ تا ۸ متر بین درختان (در زمین‌های شیبدار فاصله کمتر می‌شود).  

۳. آبیاری

- در سال‌های اول، آبیاری منظم (هفته‌ای ۲-۳ بار) ضروری است.  

- پس از استقرار، درخت به آبیاری کم‌تر اما عمیق نیاز دارد.  

۴. کوددهی 

- کود نیتروژن (در بهار و تابستان)  

- کود فسفر و پتاسیم (برای تقویت میوه‌دهی)  

- کودهای آلی مانند کمپوست و ورمی‌کمپوست مفید هستند.  

 

آفات و بیماری‌های رایج  

- آفات: شپشک سپردار، کنه تارعنکبوتی، پروانه میوه‌خوار  

- بیماری‌ها: پوسیدگی ریشه (فیتوفترا)، لکه‌برگی قارچی  

- مقابله: استفاده از سموم ارگانیک، هرس شاخه‌های آلوده، مدیریت آبیاری  

 

برداشت و فرآوری مغز ماکادمیا

- زمان برداشت: ۵ تا ۷ سال پس از کاشت (برداشت تجاری از سال ۱۰ به بعد)  

- نشانه رسیدن میوه: ترک خوردن پوسته سبز و ریزش طبیعی میوه  

- فرآوری: خشک‌کردن، شکستن پوسته سخت و جداسازی مغز  

 

کاربردهای ماکادمیا

- صنایع غذایی: روغن ماکادمیا، شیرینی‌پزی، اسنک‌های سالم  

- صنایع آرایشی: روغن ماکادمیا در محصولات مراقبت از پوست و مو  

- خواص دارویی: کاهش کلسترول، منبع آنتی‌اکسیدان‌ها  

 

چالش‌های کشت ماکادمیا در ایران

- سرمازدگی در مناطق سردسیر  

- نیاز آبی بالا در مناطق خشک  

- زمان طولانی تا باردهی اقتصادی** (حدود ۱۰ سال)  

 

منابع 

1. دانشگاه فلوریدا – *Extension Publication on Macadamia Cultivation*  

2. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) – *Tropical Nut Production Guidelines*  

3. وزارت کشاورزی استرالیا – *Macadamia Industry Report*