نهال توت موزی
توت موزی (با نام علمی *Morus alba* 'Banana') یکی از ارقام محبوب توت سفید است که به دلیل میوه‌های دراز، شیرین و عطر خاصش شناخته می‌شود. این رقم بومی مناطق معتدل آسیا بوده و در ایران نیز به خوبی سازگار شده است. نهال توت موزی رشد سریعی دارد و در شرایط مناسب، باردهی مطلوبی ارائه می‌دهد.
نهال توت موزی تولید شده در نهالستان ترابی (نهالستان مهندس حسن ترابی)
ویژگی‌های منحصر به فرد رقم موزی
۱. مشخصات ظاهری و گیاه‌شناسی توت موزی
- میوه: میوه‌ها کشیده (۴-۷ سانتی‌متر)، به رنگ سفید مایل به زرد، بسیار شیرین با عطر موز
- برگ: برگ‌ها قلبی شکل با حاشیه دندانه‌دار، به طول ۱۰-۱۵ سانتی‌متر
- ارتفاع درخت: ۸-۱۲ متر در شرایط بالغ
- زمان باردهی: معمولاً از سال سوم پس از کاشت
۲. مزایای کشت این رقم
- مقاومت بالا به خشکی
- تحمل سرمای تا -۲۵°C
- عملکرد بالا (۵۰-۷۰ کیلوگرم میوه از هر درخت بالغ)
- عمر اقتصادی طولانی (۴۰-۶۰ سال)
نیازهای اکولوژیکی توت موزی
۱. شرایط آب و هوایی توت موزی
فاکتور، محدوده مطلوب دما ۱۵-۳۵°C
ارتفاع از سطح دریا: ۰-۲۰۰۰ متر
نیاز سرمایی: ۲۰۰-۴۰۰ ساعت زیر ۷°C
۲. نیازهای خاکی توت موزی
- بافت خاک: لومی شنی با زهکشی عالی
- اسیدیته: ۶-۷.۵ pH
- عمق خاک: حداقل ۱.۵ متر
تکنیک‌های تکثیر توت موزی
۱. روش‌های اصلی
- قلمه چوب نیمه‌سخت: موفقیت ۷۰-۸۰% در شرایط کنترل شده
- پیوند: پیوند شکمی روی پایه‌های بذری
- کشت بافت: روش مدرن با تضمین سلامت ژنتیکی
۲. زمان‌بندی تکثیر
قلمه: اوایل تابستان
پیوند: بهار یا پاییز
کشت بافت: در تمام سال
دستورالعمل کاشت حرفه‌ای توت موزی
۱. آماده‌سازی زمین
۱. شخم عمیق به عمق ۶۰-۸۰ سانتی‌متر
۲. آزمایش خاک و اصلاح بر اساس نتایج
۳. ایجاد سیستم زهکشی در مناطق با آب زیرزمینی بالا
نهال توت موزی تولید شده در نهالستان ترابی (نهالستان مهندس حسن ترابی)
۲. الگوی کاشت
- فاصله کاشت: ۴×۴ متر در سیستم متراکم
- چاله‌کندی: ابعاد ۸۰×۸۰×۸۰ سانتی‌متر
- ترکیب خاک چاله: ۳۰% کود دامی پوسیده + ۲۰% ماسه + ۵۰% خاک سطحی
مدیریت باغ توت موزی
۱. برنامه تغذیه‌ای
زمان، نوع کود، مقدار:
اسفند: کود دامی، ۲۰-۳۰ کیلوگرم
فروردین: NPK 10-10-10 گرم ۵۰۰
خرداد: سولفات پتاسیم، ۳۰۰ گرم
۲. برنامه آبیاری
- سال اول: هر ۵-۷ روز یکبار
- سال‌های بعد: هر ۱۰-۱۴ روز یکبار
- سیستم پیشنهادی: قطره‌ای با دبی ۸ لیتر در ساعت
۳. هرس تخصصی
- هرس فرم‌دهی: ایجاد اسکلت ۳-۴ شاخه اصلی
- هرس باردهی: حذف شاخه‌های ضعیف و خشک
- هرس جوانسازی: هر ۸-۱۰ سال یکبار
آفات و بیماری‌های مهم
۱. آفات کلیدی
۱. کرم سفید ریشه (*Polyphylla olivieri*)
- روش کنترل: استفاده از دیازینون ۱۰% گرانوله
۲. شته توت (*Morus alba aphid*)
- روش کنترل: محلول پاشی با ایمیداکلوپرید ۰.۰۵%
۲. بیماری‌های شایع
- بیماری لکه‌برگی قارچی: کنترل با قارچکش مانکوزب
- پوسیدگی ریشه: پیشگیری با بهبود زهکشی
برداشت و پس از برداشت توت موزی
۱. شاخص‌های رسیدگی
- تغییر رنگ کامل به زرد روشن
- نرمی بافت میوه
- جداشدن آسان از شاخه
۲. تکنیک‌های برداشت
- برداشت دستی با حفظ دم میوه
- استفاده از سبدهای پلاستیکی کم عمق
- زمان برداشت: صبح زود
۳. نگهداری پس از برداشت
شرایط ماندگاری
دمای اتاق ۲-۳ روز
یخچال (۴°C) ۷-۱۰ روز
انجماد (-۱۸°C) ۱۲ ماه
کاربردهای اقتصادی توت موزی
- تازه‌خوری: بازار میوه‌های خاص
- صنایع تبدیلی: تولید مربا، شیره و خشکبار
- داروسازی: استخراج آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی
منابع علمی
۱. کتاب "ارقام توت‌های تجاری" - انتشارات دانشگاه تهران (۱۴۰۰)
۲. مقاله "بررسی سازگاری ارقام توت در ایران" - مجله علوم باغبانی ایران (۱۳۹۸)
۳. منابع بین‌المللی:
- [FAO Morus cultivation guide](http://www.fao.org)
- [University of California Moriculture](http://ucanr.edu)
نتیجه‌گیری
نهال توت رقم موزی با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد و سازگاری بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای باغداران پیشرو است. با مدیریت صحیح می‌توان به عملکرد ۱۵-۲۰ تن در هکتار دست یافت.
پیشنهاد: برای احداث باغ تجاری، مشاوره با متخصصین نهالستان ترابی مراکز توصیه می‌شود.