نهال رزبری (تمشک)
**رزبری** (تمشک) از گیاهان میوه دار محبوب است که به دلیل طعم شیرین و خواص غذایی بالا، طرفداران زیادی دارد. این گیاه به دو دسته **رزبری تابستانه** و **پاییزه** تقسیم میشود و کاشت و نگهداری آن نیاز به رعایت اصول خاصی دارد.
میوه نهال رزبری تولید شده در نهالستان ترابی (نهالستان مهندس حسن ترابی)
1. شرایط آب و هوایی مناسب برای رزبری
- دما: رزبری در مناطق معتدل و خنک بهترین رشد را دارد. دمای ایدهآل برای رشد آن بین **۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد** است.
- سرما: برخی ارقام رزبری تا **-۲۰ درجه سانتیگراد** مقاوم هستند، اما جوانههای گل ممکن است در دمای زیر **-۵ درجه** آسیب ببینند.
- نور: نیاز به **حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم خورشید** در روز دارد. کمبود نور باعث کاهش میوه دهی میشود.
- رطوبت: رطوبت بالا ممکن است باعث بیماریهای قارچی شود، بنابراین کشت در مناطق با جریان هوای مناسب توصیه میشود.
منبع: دانشگاه کشاورزی اورگن (OSU Extension)
2. خاک مناسب برای کاشت نهال رزبری
- بافت خاک: خاک باید **سبک، غنی از مواد آلی و با زهکشی عالی** باشد. خاکهای رسی سنگین برای رزبری مناسب نیستند.
- pH خاک: بهترین اسیدیته خاک بین **۵٫۵ تا ۶٫۵** است. اگر خاک قلیایی است، میتوان با افزودن **کمپوست یا گوگرد** آن را اصلاح کرد.
- تقویت خاک: قبل از کاشت، اضافه کردن **کمپوست، کود حیوانی پوسیده یا خاکبرگ** به رشد بهتر گیاه کمک میکند.
منبع: خدمات گسترش کشاورزی دانشگاه مینه سوتا (UMN Extension)
3. نحوه کاشت نهال رزبری
الف) انتخاب نهال سالم:
- نهال باید عاری از آفات و بیماریها باشد و ریشههای قوی داشته باشد.
- ارقام **پاییزه** مانند «Heritage» یا «Autumn Bliss» برای شروع آسانتر هستند.
ب) مراحل کاشت:
1. زمان کاشت: بهترین زمان برای کاشت، **اوایل بهار یا پاییز** است.
2. تهیه گودال: گودالی به عمق **۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر** حفر کنید.
3. فاصله کاشت: بین نهالها **۵۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر** و بین ردیفها **۱٫۵ تا ۲ متر** فاصله بگذارید.
4. کاشت نهال: ریشه ها را در گودال قرار داده و با خاک غنی بپوشانید. سپس آبیاری کنید.
منبع: سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO)
میوه نهال رزبری تولید شده در نهالستان ترابی (نهالستان مهندس حسن ترابی)
4. آبیاری نهال رزبری
- آبیاری منظم: خاک باید **همیشه مرطوب** باشد، اما غرقاب نشود.
- دورهای آبیاری: در فصل رشد (بهار و تابستان) **هفته ای ۲ تا ۳ بار** آبیاری لازم است.
- کاهش آبیاری در زمستان: در فصل خواب گیاه، آبیاری را کاهش دهید.
منبع: وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA)
5. کوددهی و تغذیه رزبری
- کوددهی در بهار: استفاده از **کود NPK 10-10-10** یا کودهای ارگانیک مانند ورمی کمپوست.
- پتاسیم و فسفر: برای افزایش میوهدهی، کودهای حاوی پتاسیم (مانند سولفات پتاسیم) مفید هستند.
- پوشش مالچ: استفاده از مالچ (کاه یا خاکبرگ) برای حفظ رطوبت و کنترل علفهای هرز.
منبع: انجمن باغبانی سلطنتی انگلیس (RHS)
6. هرس کردن نهال رزبری
- هرس پاییزه (برای ارقام تابستانه): شاخههای میوه دهنده قدیمی را قطع کنید.
- هرس بهاره (برای ارقام پاییزه): شاخه ها را در بهار تا ارتفاع ۳۰ سانتیمتری کوتاه کنید.
- حذف پاجوشهای اضافی: برای جلوگیری از تراکم بیش از حد، پاجوشهای اضافی را حذف کنید.
منبع: دانشگاه کرنل (Cornell University)
7. آفات و بیماریهای رزبری
- آفات مهم:
- کرم تمشک (Raspberry Beetle)
- شته ها
- کنه تارعنکبوتی
- بیماریهای رایج:
- پوسیدگی ریشه (فیتوفترا)
- سفیدک پودری
- لکه برگی
- پیشگیری: استفاده از سموم ارگانیک مانند **نیم (Neem Oil)** و رعایت فاصله کاشت.
منبع: مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران
8. برداشت میوه رزبری
- زمان برداشت: بسته به رقم، **اواسط تابستان تا پاییز** میوه ها می رسند.
- نحوه برداشت: میوه ها باید **کاملاً رنگی و نرم** باشند و به راحتی از گیاه جدا شوند.
- نگهداری میوه: رزبری تازه را میتوان **۳ تا ۷ روز در یخچال** نگهداری کرد.
منبع: وزارت جهاد کشاورزی ایران
منابع معتبر:
- دانشگاه اورگن (OSU Extension)
- دانشگاه مینه سوتا (UMN Extension)
- سازمان FAO
- وزارت کشاورزی آمریکا (USDA)
- انجمن باغبانی سلطنتی (RHS)